Samenwerken is één van de breinprincipes waar het lerende brein dol op is. Ons brein is een sociaal orgaan en gericht op samenwerken. Samen iets doen geeft plezier, je brein maakt de geluksstofjes endorfine en serotonine aan. Door te praten over de leerstof verwerk je deze actief. Samenwerken bevordert het leren. In dit blog deel ik 4 tips om in gedachten te houden als je je leerlingen in groepjes opdeelt om te gaan samenwerken.
Samenwerken moet je leren
Samenwerken lijkt simpel, maar is het niet. Goed samenwerken kunnen leerlingen niet vanzelf of doordat we hen zeggen dat ze goed moeten samenwerken. Samenwerken moet geleerd worden. De prefrontale cortex, het gedeelte van het brein dat verantwoordelijk is voor verregaande sociale vaardigheden is vaak pas uit ontwikkeld rond ons 20e levensjaar. Concreet betekent dit voor elke samenwerkingsvaardigheid:
- een duidelijke instructie: concreet maken hoe je deze vaardigheid kan zien en horen
- oefenen en observeren
- evalueren
4 x aandachtspunten bij samenwerken
- De meeste leerlingen presteren beter als ze in groepjes zijn opgedeeld met min of meer hetzelfde niveau. Hoewel leerlingen met een laag niveau meer leren van leerlingen met een hoger niveau, leerlingen met een gemiddeld niveau het meeste hebben aan samenwerking met leerlingen van hetzelfde, gemiddelde niveau, en leerlingen met een hoog niveau iets beter presteren in groepjes met andere leerlingen met een hoog niveau.
- Kleine groepjes van drie tot vier leerlingen beter presteren dan grotere of kleinere groepjes.
- Het eenzijdig aanbieden van werkvormen die voornamelijk leunen op sociale vaardigheden veroorzaakt afhankelijkheid hiervan, en geen onafhankelijke vaardigheden.
- Idealiter spenderen leerlingen 5 tot 20 % van hun tijd in de klas aan sociale werkvormen.