Op het dagprogramma van de Plusklas staat meditatie. Iedere dag starten wij de dag met een bewegingsactiviteit en daarna een meditatie. Deze keer hebben we een speciale meditatie. Een video die door duizenden mensen en kinderen bekeken wordt op YouTube, Instagram en TikTok.
Oddly Satisfying Videos
Het schaven van een zeepblokje, perfect snijden van kinetisch zand of het decoreren van een taart…, we zijn er dol op om naar dit soort beelden te kijken. Veel mensen worden extreem ontspannen van deze oddly satisfying video’s. Er zijn geen exacte cijfers, maar dat ze populair zijn is wel te zien aan de miljoenen views op YouTube. Waarom zijn ze voor sommige mensen vreemd genoeg heel bevredigend?
Vreemd en rustig
Met de oddly satisfying filmpjes is iets vreemds aan de hand. Ze trekken onze aandacht, terwijl ze anders zijn dan de meeste populaire filmpjes op Facebook of YouTube, zoals kattenfilmpjes. ‘De oddly satisfying video’s zijn heel onschuldig. Er zijn geen harde geluiden en geen onverwachte bewegingen’, vertelt Anouk Keizer. Zij is docent psychologie aan de Universiteit Utrecht en deed daar onderzoek naar ASMR. Volgens haar stralen de video’s rust uit en kan dat zorgen voor ontspanning.
Een soort ASMR
Oddly satisfying video’s zijn vergelijkbaar met ASMR-filmpjes, vertelt Keizer. ASMR staat voor Autonomous Sensory Meridian Response. In een ASMR video praat iemand fluisterend tegen de kijker of worden er geluiden met bijvoorbeeld de nagels of met papier gemaakt. Dit kan bij mensen een ASMR-reactie triggeren. ‘Dat is een heel overweldigend gevoel’, legt Keizer uit. ‘Je wordt heel ontspannen en je raakt extreem gefocust op het filmpje, dat heet hyperfocus.’ Keizer vertelt bovendien dat mensen tijdens deze ervaring vaak een tinteling vanaf het achterhoofd langs de schouder naar beneden voelen. Het wordt soms vergeleken met het kippenvel dat je krijgt als je mooie muziek hoort, maar dan intenser. Volgens Keizer zouden oddly satisfying filmpjes deze reactie ook kunnen triggeren.
Je brein voorspelt
Het brein is een groot voorspellingsapparaat, vertelt Keizer. Dat zou ook kunnen verklaren waarom de filmpjes zo fijn zijn om naar te kijken. ‘Je hersenen maken continu voorspellingen over wat er zal gebeuren. Daarom kun je lopen zonder na te denken. Je hersenen weten hoe het gaat voelen als je de volgende stap zet.’ Als je een filmpje kijkt van hoe iets op kleur geordend wordt, kun je voorspellen hoe het eruit komt te zien. En je brein vindt het fijn als de voorspelling klopt.
Gevoel van compleetheid
Er zijn ook andere theorieën: verschillende onderzoekers, waaronder ook Keizer, denken dat de filmpjes kunnen zorgen voor een just right feeling. Deze term gebruiken psychologen voor het gevoel dat je hebt als je iets hebt afgemaakt of wanneer iets compleet en geordend is. Bijvoorbeeld als een set potloden perfect is geordend op kleur of als iets heel netjes wordt ingekleurd. Dat geeft een belonend gevoel.
Net alsof je het zelf voelt
Daarnaast kan het aanvoelen alsof je zelf met je handen in het slijm zit, wanneer je een filmpje over slijm kijkt. Spiegelneuronen zouden namelijk een rol kunnen spelen bij het fijne gevoel. Deze neuronen worden geactiveerd wanneer je iemand een bepaalde handeling ziet doen. Ze zorgen er dan voor dat het kan voelen alsof je de handeling zelf doet. Spiegelneuronen spelen ook een rol bij bijvoorbeeld empathie.
Onderzoek is lastig
Er zijn veel speculaties, maar concreet onderzoek naar wat er precies in je hersenen gebeurt bij filmpjes van gesneden zand, is nog niet gedaan. Keizer benadrukt dat onderzoek in de praktijk erg lastig is. ‘Tijdens een hersenscan lig je onder een enorm apparaat. Het lukt veel mensen dan niet om helemaal in die ontspannen ASMR-staat te komen.’ Bovendien is wat iemand voelt tijdens het kijken naar zulke filmpjes heel persoonlijk. Sommige mensen worden er een beetje ontspannen van, anderen heel erg. En sommige mensen vinden het verschrikkelijk om naar te kijken. Waarom dat precies is, is nog niet bekend.
Deze breininformatie is een onderdeel van een serie ‘Braintime’, een lessenreeks voor het basisonderwijs over de werking van ons brein. Dit is les 5. Wil je alle lesideeën bekijken? Kijk dan hier op ons Instagramkanaal Leuker Leren.
Bron: Quest
